In 1925 werd er in Zuid-Afrika een nieuwe druif geboren: de pinotage. Aan de Universiteit van Stellenbosch had ene professor Perold gemeend pinot noir en cinsault met elkaar te moeten kruisen. Latere tegenstanders van Perold noemden hem ‘een krankzinnige geleerde’.
Wie ontwikkelt er nou een druif die wijn laat ruiken naar gebakken banaan, nagellak remover of verbrand rubber? Fans –want die zijn er ook- juichten de man daarentegen juist toe. Verrukkelijk! Bakken met rood fruit. Specerijen. En juist karakteristiek, die rokerigheid…
Nu vind ik het opvallend dat alleen pinotage van vinologische brandstichting wordt beticht. Bij veel Zuid-Afrikaans rood van andere druiven valt diezelfde geur op. In eerste instantie meende ook ik altijd dat pinotage de aanstichter was. De wijnmaker van dienst mag in Zuid-Afrika vijftien procent ander 'fruit' toevoegen zonder dat hij of zij dat op het etiket hoeft te vermelden. En pinotage is er sinds 1925 in overvloed.
Maar zelfs als mij is verzekerd dat er toch echt sprake is van honderd procent shiraz of cabernet sauvignon aarzel ik erover om de fles in de buurt van een rookmelder open te trekken. Die karakteristieke brandlucht is inmiddels zelfs zo'n hot item geworden dat er op diezelfde Universiteit van Stellenbosch nu onderzoek wordt gedaan naar de oorzaak van 'verbrand rubber'.
Er zijn nog geen resultaten, maar er wordt verondersteld dat de geur ontstaat door bepaalde bacteriën in de wijngaard. Het staat de dorst van velen niet in de weg. ‘Goed nat houden’, luidt hun devies.
De wijndruif is een Europeaan. Ook de typisch Zuid-Afrikaanse pinotage. In 1925 kruiste Abraham Izak Perold, professor aan de Universiteit van Stellenbosch, de druivensoorten CINSAUT en PINOT NOIR. Een onwaarschijnlijk paar, de raszuivere pinot noir van rode BOURGOGNE en het Zuid-Franse vullisbakkenhondje cinsaut. Cinsaut geeft hoge RENDEMENTEN; veel trossen per stok, veel flessen voor de wijnboer om te verkopen. Partner pinot koos Perold om de verbintenis verfijning en complexiteit geven.
Hij doopte z’n druif pinotage, naar de ouders: pinot en hermitage. Hermitage was de Zuid-Afrikaanse naam van cinsault, al heeft de druif niks van doen met wijn HERMITAGE – die is van druif SYRAH.
Helaas aardt pinotage vooral naar cinsault: stoer, grof, aards. Maar net als bij cinsault kan een goede wijnboer van een mooie akker pinotage goede wijn maken.
Nicolaas Klei - Wijnwijs van A tot Z